Trong thời gian vừa qua, các hệ sinh thái liên tục tăng trưởng mạnh mẽ, với sự ra mắt và phát triển của rất nhiều protocol mới. Các hệ sinh thái đi rất nhanh, có nhiều bước tiến vô cùng ấn tượng. Để giúp anh em bắt kịp một hệ sinh thái đã có sự tăng trưởng tương đối ấn tượng trong thời gian vừa qua và có sự hỗ trợ của một sàn CEX tương đối lớn trong thị trường, trong bài viết này, mình sẽ cùng anh em đi qua hệ sinh thái Cronos, đứng sau bởi sàn Crypto.com và cùng trả lời những câu hỏi:

• Trên Cronos có những mảng nào? 
• Hệ sinh thái Cronos đang ở giai đoạn nào? 
• Tìm kiếm cơ hội đầu tư và dự phóng của hệ sinh thái Cronos.

Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua bài viết sau!

Cronos

Cronos là gì? 

Cronos là một public blockchain phi tập trung và mã nguồn mở của Crypto.com, nó được xây dựng dựa trên Cosmos SDK. Một so sánh đơn giản để mọi người có thể dễ hình dung Cronos là gì:

Nếu Binance có Binance chain và Binance Smart Chain (tương thích EVM) thì Crypto.com có Crypto.com Chain và Cronos (tương thích EVM). Cronos là một Blockchain tương thích với máy ảo Ethereum (EVM) và hoạt động như một sidechain với Crypto.com Chain, bằng thiết kế trên, Cronos cho cho phép chuyển các ứng dụng và hợp đồng thông minh từ Ethereum và EVM Compatible lên Cronos một cách nhanh chóng và dễ dàng, giúp các Dapp được scale lên dễ dàng.

Mục tiêu của Cronos là trao quyền và mở rộng quy mô các ứng dụng phi tập trung cho hệ sinh thái Crypto.com, tập trung vào các trường hợp sử dụng như NFT, DeFi và payment.

Điểm nổi bật của Cronos

Một số điểm nổi bật của Cronos bao gồm:

• EVM Compatible: Cronos là một blockchain hoạt động theo cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS) được xây dựng trên Cosmos SDK tương thích với EVM, nó cho phép khả năng mở rộng & tùy chỉnh tương đối cao. Với khả năng tương thích với EVM, các nhà phát triển có thể xây dựng giống như cách họ làm trên Ethereum và hưởng lợi từ các công cụ và ứng dụng tương tự.
• Cronos sử dụng CRO là native token của Blockchain: Cronos không sử dụng một token mới, mà sử dụng luôn native currency của Crypto.org là CRO coin. Điều này góp phần nâng cao đáng kể phạm vi ứng dụng của CRO (giống đồng BNB của Binance).
• Khả năng tương tác cao: Giao thức Inter Blockchain Communications (IBC) cho phép Cronos khả năng tương tác và kết nối với Crypto.org chain và các chuỗi hỗ trợ IBC khác (ví dụ: Cosmos Hub).
• Sự hậu thuẫn của sàn CEX đứng thứ 4 về vốn hóa trên thị trường (theo thống kê của Coingecko): Crypto.com Được thành lập vào năm 2016, ngày nay, nó phục vụ hơn 10 triệu khách hàng, một số sản phẩm của Crypto.com: Thẻ Visa Crypto.com, sàn giao dịch Crypto.com, ví DeFi Crypto.com, nền tảng để thu thập và giao dịch NFT.
• CRO EVM Fund trị giá $100M: Các dự án phát triển trên Cronos có sự hỗ trợ từ Quỹ CRO EVM trị giá $100M triệu USD, số tiền tài trợ cho mọi dự án có thể lên tới $1M.

Các thông số nổi bật

Các thông số nổi bật của blockchain Cronos (17/11/2021):

• Block time trung bình: 5.6s;
• Tổng lượng giao dịch: 1,397,504;
• Tổng số block: 139,520;
• Tổng số ví: 59,210;
• Số token fungible trên hệ: 50;
• Marketcap: 10.3 tỉ đô;
• Total Supply: 100,000,000,000 CRO.

Các thông số có thể được theo dõi tại explorer của Cronos Chain.

Lịch sử, tình hình hiện tại và roadmap

Cronos đã trải qua một chặng đường dài phát triển với nhiều cột mốc đáng nhớ:

• 28/12/2020: Thành lập Particle B - một accelerator cho dự án trên Cronos được điều hành bởi CTO/ Co-founder của Crypto.com để hỗ trợ các dự án trên Cronos. Cho tới hiện tại, hai dự án đang được Particle B hỗ trợ bao gồm VVS Finance (AMM DEX) và Tectonic Finance (lending money market).
• 10/5/2021: Thành lập quỹ $100M dành riêng cho việc hỗ trợ các dự án xây dựng trên chuỗi EVM Cronos.
• 20/7/2021: Cronos, Crypto.org EVM chain, Testnet Launch.
• 28/7/2021: Cronos tích hợp Chainlink Price Feeds để cung cấp Oracle cho các DeFi protocol và các Protocol khác trên Cronos.

Các mảnh ghép trên Cronos

Tổng quan về các mảnh ghép trên Cronos được mình thu thập từ nhiều nguồn khác nhau. Anh em hãy cùng mình bắt đầu tìm hiểu về hệ sinh thái Cronos nào!

DEX

Cronos có các dự án AMM DEX sau:

• VVS Finance: DEX nhận được sự hỗ trợ của Particle B, được xây dựng native trên Cronos, hiện chương trình farming trên DEX đã hoạt động và TVL của DEX đang ở mức 400 triệu đô. Đây đang là sàn DEX lớn nhất hệ Cronos.

• CronaSwap: TVL 60 triệu đô, được xây dựng native trên Cronos, đã tung ra chương trình airdrop và liquidity mining với marketcap dự án đang ở mức 140 triệu đô.
• CroDex: Sàn DEX native trên hệ Cronos với TVL ở khoảng 10 triệu đô, với APR trung bình khoảng 200-300%. 
• PhotonSwap: Sàn DEX native trên hệ Cronos với TVL ở khoảng 3 triệu đô. Dự án không chỉ là một AMM DEX mà còn làm launchpad mang tên DexPad - một launchpad trên hệ Cronos.
• Elk Finance, ChronoSwap, Swapp, Empire DEX, Annex Finance: Các AMM DEX khác trên hệ sinh thái Cronos, với lượng TVL tương đối ít ỏi (giao động từ khoảng 1 triệu đô TVL trở xuống).

Nhận xét: Các DEX top đầu của hệ như VVS Finance và CronaSwap đều đang đưa ra các chương trình liquidity mining rất mạnh cho user trong hệ, với các cặp farm tương đối an toàn như CRO-BTC, CRO-ETH, cặp stablecoin,... với APY tương đối cao (trung bình ở mức 300% trở lên, sau khi đã sụt giảm từ khoảng 3,000% xuống). Dòng yield lớn này tạo ra nhiều cơ hội farm với rủi ro ít (như rủi ro smart contract, rủi ro IL, rủi ro sụt giá của các cặp farm) để anh em có thể tham gia farm. Sau khi farm ra các token dự án như VVS hay CRONA, anh em có thể mang đi stake trong pool auto compound với APY vô cùng cao (VVS là hơn 1 triệu phần trăm, CRONA là 56,000%).

VVS có lẽ đã tương đối chắc chắn là người dẫn đầu hệ sinh thái Cronos với TVL dẫn đầu, bỏ xa các đối thủ cạnh tranh và có sự hỗ trợ của Particle B. Với roadmap của VVS bao gồm nhiều chức năng tương đối hấp dẫn và sáng tạo như Initial Gem Offering, bộ trung bình hóa IL cho LP, đưa Cosmos Tokens lên Liquidity Pools, Leaderboard & Competition, tối ưu swap cho Stable Coins, Referrals, Gamification / NFT,... anh em nên theo dõi dự án sát sao bởi có lẽ đây chắc chắn là người đi đầu trong hệ sinh thái này.

Lending và stablecoin

Cronos có các dự án lending sau: 

• Tentonic Finance: Một ứng dụng lending money market được hỗ trợ bởi Particle B, cho phép người dùng kiếm thu nhập thụ động từ việc cho vay tài sản của họ và thực hiện khác khoản vay nhanh chóng. Dự án hiện chưa ra mắt và đang trong giai đoạn phát triển.
• Annex Finance: Một ứng dụng lending money market chưa hoạt động trên hệ sinh thái Cronos.
• Leonium Finance: Một dự án làm Stablecoin thuật toán trên hệ Cronos, đang trong quá trình phát triển.

Nhận xét: Các ứng dụng lending trên hệ Cronos còn ít và chưa có ứng dụng nào đi vào hoạt động. Tentonic Finance có lẽ sẽ là người đi đầu mảng lending trong thời gian tới khi có sự hỗ trợ của Particle B, giống như dự án VVS Finance đã dễ dàng đi đầu mảng AMM DEX. Anh em hãy cùng mình theo dõi dự án này và cập nhật thêm thông tin trong thời gian tới.